Thời kì hoàng kim của Parody?!
Parody là một từ xuất phát từ tiếng nước ngoài, như ta thấy nguồn gốc của nó từ tiếng Latin, trong tiếng Anh nó có nghĩa là Parody đơn giản là phóng tác. Phóng tác mô phỏng lời bài hát, phim, các show, sticker, nói tóm lại là cứ sáng tạo dựa theo chất liệu có sẵn thì là Parody. Cụ thể, tham chiếu Parody từ nguồn từ điển Oxford có nghĩa như sau: “An imitation of the style of a particular writer, artist, or genre with deliberate exaggeration for comic effect. Origin, late 16th century: via late Latin from Greek parōidia ‘burlesque poem’, from para- ‘beside’ (expressing alteration) + ōidē ‘ode’”(1).
Parody được sử dụng như một công cụ để phóng tác và mô phỏng gần như không giới hạn về mặt thể loại như phim, meme, show truyền hình, MV… và nó cũng hữu dụng trong Marketing. Cụ thể, theo kênh rất nhiều sản phẩm Parody hiện nay góp phần nâng cao khả năng nhận diện thương hiệu, tương tác và tiếp cận đối với các khách hàng mục tiêu; có thể lấy một vài ví dụ điển hình Apple với chiếc iPhone bản đặc biện màu đỏ. Để “troll Apple”, các đối thủ cạnh tranh đã cho ra hàng loạt sản phẩm với “theme” chủ đạo màu đỏ. Nói không quá, “ăn theo” cũng là cách mang lại hiệu quả kinh doanh; mà ở đó Parody cũng góp vai trò ít nhiều(2). Mới đây, theo dòng loạt phim bom tấn (blockbuster) Avenger: Infinity War (2018) Deadpool một lần nữa quay trở lại với sự hài hước trong một MV Parody đậm chất “Deadpool” trước sự thành công về mặt doanh số của phim này. Dường như, bộ đôi “khập khiễng” này kết hợp và tương tác một cách khá ấn tượng trong MV(3); khi mà không phải lúc nào siêu anh hùng cũng là triết gia với “triết lý anh hùng cá nhân” (tập thể) hoàn hảo. Chủ yếu, triết khác “đời thường” đôi khi cũng vẫn mang lại niềm vui bất tận đấy thôi.
Tại Việt Nam, khá nhiều hội nhóm và cá nhân thực hiện rất nhiều MV và Vlog; họ đã dần chứng tỏ Parody Việt cũng có chỗ đứng không chỉ về chiều rộng mà dần dần cả về chiều sâu (4)(5). Hấp dẫn là thế, nhưng không phải lúc nào cũng nhận được cái nhìn thiện cảm; lấy một ví dụ điển hình nữa với MV Parody triệu “view” của Jvevermind năm 5/2013(6).
Trương Tuấn Phong