Từ trực giác đến chiến lược: Hành trình một ý tưởng được khai sinh và vận hành
Trong marketing nói riêng và sáng tạo nói chung, việc bắt đầu từ công cụ thường chỉ dẫn đến sản phẩm “ổn áp” nhưng hiếm khi chạm được trái tim khách hàng. Mọi hành trình bền vững đều bắt đầu từ “người thật việc thật”: đối tượng mà bạn muốn hướng đến.
Bài viết này không hướng dẫn bạn cách “tối ưu hóa” AI hay tận dụng triệt để các nền tảng hỗ trợ sáng tạo, mà sẽ giúp bạn nhìn nhận cốt lõi, rằng làm thế nào để một ý tưởng được khai sinh và vận hành sống động, để lại dấu ấn trong tâm trí khách hàng.
Khi công cụ không còn là lợi thế
Chúng ta đang sống ở kỷ nguyên mà sự tiếp cận công nghệ trở nên dân chủ hơn bao giờ hết. ChatGPT, Notion AI, Midjourney, Canva… đều trong tầm tay của bất cứ ai có kết nối internet. Và hàng loạt nội dung trên mạng bắt đầu xoay quanh câu hỏi: “Làm sao tận dụng triệt để các công cụ này?”
Thế nhưng, chính vì ai cũng có thể tiếp cận, nên việc biết dùng công cụ không còn là lợi thế, mà trở thành điều tối thiểu bạn phải có.
Khác biệt giờ đây nằm ở khả năng đặt đúng câu hỏi, chạm đúng điều khách hàng quan tâm - thậm chí trước cả khi họ kịp gọi tên nhu cầu đó.
Tư duy ngược: luôn bắt đầu từ con người, thay vì công cụ
Trong marketing nói riêng và sáng tạo nói chung, việc đi từ công cụ thường chỉ dẫn đến sản phẩm “ổn áp”, hiếm khi chạm được trái tim người khác. Mọi hành trình bền vững đều xuất phát từ “người thật việc thật”, chính là đối tượng mà bạn hướng tới.
Giả dụ, mình sẽ tự hỏi: “Nếu mình là Gen Z, làm công việc 9-5 và tìm cảm hứng qua những buổi cafe với bạn bè, thì mình sẽ quan tâm điều gì?”; hoặc “Khi TA (target audience - đối tượng mục tiêu) lướt thấy bài viết của mình, họ cảm thấy thế nào? Họ có thấy mình trong đó không?”
Luôn hình dung, tưởng tượng trước, và quan sát ngược lại để kiểm chứng - nói cách khác là phải chủ động “vào vai” TA, thay vì chờ trải nghiệm đến rồi mới thấu cảm.
Công cụ giúp hỗ trợ, thậm chí thay bạn sản xuất nội dung, nhưng insight thực tế mới giúp nội dung lan truyền.
Nguồn: Pexels
Hành trình khai sinh ý tưởng: Từ quan sát nhỏ đến phản xạ vô điều kiện
Có lần, khi đi dạo trong công viên, mình vô tình nghe một cặp đôi nói chuyện: “Chỗ này chill thật, nhưng ít chỗ ngồi nghỉ quá”. Câu nói khiến mình lập tức suy nghĩ về trải nghiệm người dùng trong không gian công cộng. Mình đã ghi lại tình huống ấy, đặt câu hỏi cho từng chi tiết, rồi biến chúng thành những góc nhìn mới để xây dựng nội dung.
Quan sát nhỏ này nhắc mình nhớ tới chiến dịch “ThisAbles” của IKEA - ví dụ điển hình cho việc biến nhu cầu bị bỏ quên thành ý tưởng đột phá.
Xuất phát từ thực tế: người khuyết tật gặp khó khăn khi dùng nội thất phổ thông. IKEA không tái thiết kế mọi thứ, mà bổ sung các phụ kiện đơn giản giúp nhóm này sử dụng sản phẩm dễ dàng hơn. Câu hỏi mở ra insight: “Tại sao người khuyết tật phải thích nghi, trong khi sản phẩm hoàn toàn có thể được thiết kế để phù hợp hơn với họ?”
Điều đó cho thấy, nếu thực sự quan sát và đặt đúng câu hỏi, bạn có thể phát hiện ra những insight sâu sắc, mở lối cho chiến dịch vừa đúng người, vừa đúng thời điểm.
Ý tưởng đến từ việc rèn luyện khả năng kết nối những quan sát đời thường với nhu cầu chưa được giải quyết.
Mình gọi đó là phản xạ sáng tạo: khi bạn thực sự để tâm, bạn sẽ thấy bất kỳ khoảnh khắc nào cũng là nguyên liệu để ý tưởng ra đời. Và khi đã có được chiếc khung sơ bộ, lúc này mới là thời điểm để mở ChatGPT, vào Pinterest, Behance, hoặc xem lại những bài top trending để tham khảo - chứ không phải đảo ngược quy trình.
Ý tưởng tốt vốn không cần dùng nhiều công cụ, chỉ cần đúng lúc và đúng tâm lý đối tượng.
Nguồn: Pexels
Tâm lý học hành vi: Sự kết nối chỉ xảy ra khi TA thật sự được thấu hiểu
Tâm lý học hành vi chỉ ra rằng, con người không hành động vì lý do họ nói ra, mà bởi suy nghĩ ẩn sau đó. Người ta chọn ghé một quán cà phê không chỉ vì đồ uống ngon, mà còn bởi ở đó giúp họ cảm thấy mình “có gu”, có chỗ đẹp để check-in...
Khi nghiên cứu về psychological triggers như nhu cầu thuộc về, khát khao được ghi nhận, hội chứng sợ bỏ lỡ (FOMO), hay mong muốn được kiểm soát, mình rút ra kết luận: Mỗi chiến dịch content mạnh đều đi giải quyết một (hoặc nhiều) động lực tâm lý trên.
Có những quyết định tưởng như ngẫu hứng… thực ra lại được dẫn dắt bởi nhu cầu chưa bao giờ nói ra thành lời.
Nguồn: Pexels
Marketing là thiết kế trải nghiệm cảm xúc và hành vi. Nếu bạn không hiểu điều gì kích hoạt hành vi của khách hàng, bạn chỉ đang nói thứ ngôn ngữ mà họ không quan tâm.
Ngôn ngữ có thể là hình ảnh, caption, video - nhưng gốc rễ luôn là cảm xúc và hành vi của khách hàng.
Công cụ là phần mở rộng của tư duy
Sau khi có ý tưởng, insight, góc nhìn và khung chiến lược rõ ràng, lúc này, công cụ AI mới phát huy sức mạnh đột phá của nó. Mình sử dụng ChatGPT để kiểm tra lại cấu trúc bài viết, dùng Notion AI để sắp xếp ý tưởng logic, dùng Canva để tạo bản nháp visual, nhưng không bao giờ để công cụ “nghĩ hộ” ý tưởng.
Mình từng bí ý tưởng không? Câu trả lời là “Có”. Nhưng mình không dùng AI hay các nền tảng tương tự để tư duy thay não bộ. Vì thứ định hình chất lượng đầu ra của mọi công cụ luôn là tư duy. Giống như một đầu bếp giỏi sẽ dùng dao tốt để cải thiện hiệu suất công việc, còn kỹ thuật và tư duy của họ mới quyết định món ăn có ngon không.
Đừng nhầm lẫn giữa tốc độ sản xuất và giá trị sáng tạo. Tốc độ là chuyện của công cụ. Giá trị là phần việc của bạn.
Tối ưu hóa nội dung cho độc giả và thuật toán
Để nội dung của bạn có thể lan tỏa rộng rãi, hãy chú ý đến cách trình bày và cấu trúc bài viết:
-
Tiêu đề hấp dẫn: Sử dụng tiêu đề gây tò mò, đánh trúng vào vấn đề hoặc nhu cầu của độc giả.
-
Cấu trúc rõ ràng: Sử dụng các heading, subheading, bullet points để bài viết dễ đọc và dễ hiểu.
-
Hình ảnh minh họa: Chèn hình ảnh liên quan để tăng tính trực quan và hấp dẫn.
-
Kêu gọi hành động (CTA): Kết thúc bài viết bằng lời kêu gọi hành động rõ ràng, hướng độc giả đến bước tiếp theo.
Thời đại AI lên ngôi, thứ không thể thay thế được bạn là khả năng nhìn ra điều mà người khác chưa thấy, cảm được điều họ chưa nói, và gói gọn nó thành nội dung truyền cảm hứng.
Thay vì bắt đầu bằng câu hỏi: “Dùng nền tảng nào?”, bạn hãy thử tư duy: “Mình đang muốn thay đổi nhận thức gì trong tâm trí khách hàng?”