Tiến trình xây dựng trạm sạc công cộng tại Mỹ và tương lai ngành xe điện
Vào đầu tháng 5/2024, Elon Musk đã sa thải hàng loạt nhân viên, bao gồm các nhân viên thuộc bộ phận trạm sạc nhanh Supercharger. Dẫu vậy, tính riêng tại Mỹ thì tiến trình xây dựng các trạm sạc công cộng có thể thúc đẩy người dùng chuyển sang xe điện.
* Bài viết lược dịch từ tựa gốc “Why Tesla’s supercharger shakeup won’t slow down the EV charger rollout”, đăng tải trên Fast Company.
Sau khoảng hai năm rưỡi kể từ khi Bipartisan Infrastructure Law (tạm dịch: Luật Cơ sở Hạ tầng Lưỡng đảng) phân bố 7,5 tỷ USD để xây dựng mạng lưới sạc công cộng cho xe điện, song đến nay chỉ có vài trạm sạc được xây dựng hoàn thiện. Dù Tesla công bố cắt giảm nhân sự của bộ phận phụ trách trạm sạc nhanh Supercharger, Elon Musk lại nói rằng hệ thống mạng lưới trạm sạc công cộng vẫn tiếp tục mở rộng với tốc độ chậm hơn. Như vậy, câu hỏi lớn nhất đặt ra lúc này là liệu cơ sở hạ tầng trạm sạc xe điện công cộng có phát triển đủ nhanh để thúc đẩy nhiều người chuyển sang ô tô điện hay không.
Tính đến thời điểm hiện tại, trên toàn nước Mỹ có khoảng 161.000 trạm sạc công cộng. Theo nghiên cứu của National Renewable Energy Laboratory, để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi sang xe điện thì đến trước năm 2030 ước tính cần có 1,2 triệu cổng sạc công cộng và 28 triệu cổng sạc tại nhà. Hiện tại, chính phủ Mỹ đang đặt mục tiêu xây dựng được 500.000 ngàn cổng sạc công cộng trong vòng 6 năm tới.
Tính đến thời điểm hiện tại, trên toàn nước Mỹ có khoảng 161.000 trạm sạc công cộng.
Nguồn: Global News
Tiến trình xây dựng trạm sạc công cộng đang dần tăng tốc
Có thể thấy rằng dù mục tiêu trên không hề dễ dàng, song không phải là không có khả năng thành hiện thực. Chính phủ Mỹ đang kỳ vọng xây dựng được 500.000 cổng sạc điện công cộng trước năm 2026, bao gồm sạc chậm và sạc nhanh.
Theo một báo cáo phát hành gần đây của International Council for Clean Transportation, cho đến trước năm 2032, cũng là thời điểm mà EPA – đạo luật nghiêm ngặt về sử dụng nhiên liệu chính thức có hiệu lực, tại Mỹ sẽ có khoảng 55 triệu xe ô tô điện tham gia giao thông. Trong khi đó, hiện tại chỉ có khoảng 2,4 triệu xe ô tô điện, song các tiểu bang và những chuỗi bán lẻ quy mô lớn như Walmart đang lắp ráp thêm các cổng sạc điện tại bãi đỗ xe.
Không chỉ vậy, ước tính nhu cầu lắp đặt trạm sạc công cộng cho đến trước năm 2032 cũng tăng lên, với 3,7 triệu cổng sạc chậm công cộng, 136.000 cổng sạc nhanh công cộng và 40 triệu cổng sạc tại nhà, căn hộ. Vì thế, nếu vẫn duy trì tốc độ lắp đặt cổng sạc công cộng như hiện tại, nước Mỹ sẽ nhanh chóng đáp ứng được nhu cầu trạm sạc như trên.
Chính phủ Mỹ đang kỳ vọng xây dựng được 500.000 cổng sạc điện công cộng trước năm 2026.
Nguồn: Qilai Shen / Bloomberg
Trong bối cảnh hiện tại, dù nguồn tài trợ đang chậm lại song sẽ nhanh chóng tăng tốc trong thời gian tới. Được biết, NEVI (National Electric Vehicle Infrastructure) là chương trình tài trợ đầu tiên sẽ hỗ trợ xây dựng mạng lưới các trạm sạc nhanh tại các đường cao tốc trên toàn nước Mỹ. Lúc này, các bang cần viết bảng kế hoạch để được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt, nhận hồ sơ dự thầu từ các nhà thầu và cuối cùng là bắt đầu xây dựng các trạm sạc.
Ông Nick Nigro, Nhà sáng lập tại công ty phân tích giao thông vận tải Atlas Public Policy cho biết, các cơ quan vận tải hiện đang tập trung vào kỹ thuật và lên kế hoạch. Trong khoảng 12 đến 18 tháng đầu tiên khi triển khai chương trình NEVI, hoạt động chính vẫn là củng cố đội ngũ nhân sự, đồng thời tận dụng chi phí để xây dựng cơ sở hạ tầng. Ông Nigro dự đoán rằng trước khi bước qua năm mới thì hầu hết các bang sẽ có trạm sạc trực tiếp hoặc đang tiến hành xây dựng các trạm. Theo đó, chi phí từ nguồn tài trợ sẽ được sử dụng để xây dựng 5.000 trạm sạc nhanh công cộng với hơn 20.000 cổng sạc.
Tesla cũng đã ký hợp đồng để xây dựng một số thiết bị mới. Tuy nhiên, Tesla lại đang cắt giảm chi phí xây dựng các trạm sạc. Điều đó vô tình dấy lên nỗi quan ngại rằng liệu Tesla sẽ làm thế nào để đẩy nhanh tốc độ xây dựng trạm sạc công cộng. Dẫu vậy, theo nhận định của ông Nigro, những công ty xây dựng trạm sạc xe điện khác có thể đẩy nhanh tốc độ và bù vào khoảng mà Tesla đang chậm lại.
Ước tính đến trước năm 2032 cần có 3,7 triệu cổng sạc chậm công cộng, 136.000 cổng sạc nhanh công cộng và 40 triệu cổng sạc tại nhà, căn hộ.
Nguồn: Yale Climate Connections
Trạm sạc công cộng: Yếu tố quan trọng đối với tương lai của ngành xe điện
Với người dùng thông thường, một chiếc ô tô điện mới có thể di chuyển được trong quãng đường từ 320km đến 480km (tương đương khoảng 200 đến 300 dặm) hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu của họ. Với những người cắm sạc cho xe tại nhà hoặc công ty thì nhu cầu sử dụng trạm công cộng sẽ không nhiều.
Dẫu vậy, có nhiều chung cư có lắp đặt bộ sạc điện, cư dân lại thường không thể cắm sạc qua đêm. Chưa kể là trong thời điểm hiện tại, hệ thống trạm sạc công cộng chưa phân phối đều ở các khu vực.
Một khảo sát của McKinsey cho thấy 42% đáp viên đang hoài nghi về xe điện sẽ chỉ cân nhắc khi có nhiều trạm sạc công cộng hơn. Các trạm sạc công cộng hiện nay chủ yếu chỉ có mặt tại siêu thị hoặc hệ thống cửa hàng bách hoá. Ông Albert Gore, Giám đốc Điều hành của tổ chức phi lợi nhuận Zero Emission Transportation Association chia sẻ rằng các trạm sạc điện công cộng chưa xuất hiện tại các địa điểm dễ nhìn thấy như các trạm xăng.
Chỉ tập trung xây dựng trạm sạc liệu có đủ?
Như vậy, để thúc đẩy nhu cầu mua và sử dụng xe điện, các trạm sạc công cộng nên xuất hiện nhiều hơn ở các địa điểm như văn phòng, trường học, công viên… Bên cạnh đó, trạm sạc cũng nên được xây dựng trên những tuyến đường cao tốc để đáp ứng nhu cầu sạc điện cho chuyến đi dài.
Để thúc đẩy nhu cầu mua và sử dụng xe điện, các trạm sạc công cộng nên xuất hiện ở nhiều địa điểm hơn.
Nguồn: International Energy Agency
Một số công ty mới đã tìm ra giải pháp mới, điển hình là Voltpost, một startup đang triển khai cách sử dụng đèn đường để trở thành bộ sạc xe điện. Ngoài ra, yếu tố quan trọng nhất là các bộ sạc phải có chất lượng ổn định. Một bài viết đăng tải trên The Washington Post cho thấy hơn 1/4 trạm sạc công cộng tại Bay Area đều phát sinh lỗi, chẳng hạn như hỏng màn hình, không thể thanh toán hoặc dây cáp sạc quá ngắn không thể cắm sạc vào ô tô. Theo một khảo sát thì những người lái xe điện cho biết họ thường gặp vấn đề với bộ sạc của xe.
Ngoài ra, một yếu tố khác cũng tác động lớn đến việc thúc đẩy nhiều người chuyển sang xe điện là số lượng xe và giá cả. Hiện nay, số lượng mẫu xe điện đang tăng lên nhanh chóng, cùng với nhiều mẫu xe nhỏ và giá rẻ hơn. Do vậy, nếu các nhà sản xuất xe điện không bán được nhiều xe hơn, việc xây dựng nhiều trạm sạc công cộng cũng không thể thúc đẩy người dùng chuyển từ xe xăng sang xe điện.
Theo Thanh An / Brands Vietnam
* Nguồn: Fast Company