Gen Z: Đừng đặt hết mọi hy vọng tìm được việc nếu chỉ dựa vào bằng Marketing

Một nghiên cứu cho thấy gần 60% sinh viên chuyên ngành Marketing vẫn đang làm các công việc dành cho trình độ tốt nghiệp cấp ba sau 5 năm tốt nghiệp.

Bài viết được biên tập từ bài “Don’t Bet on That Marketing Degree, Gen Z” trên Bloomberg. Số liệu từ các khảo sát và nghiên cứu bên dưới không thuộc thị trường Việt Nam.

Khó khăn của các tân cử nhân

Theo dữ liệu từ Handshake – một trong những nền tảng phổ biến để sinh viên đại học tìm kiếm việc làm, Gen Z là thế hệ mà nhiều người trong số họ đã phát triển và trưởng thành trong giai đoạn có thể tự quảng bá hình ảnh của bản thân và xây dựng cho mình một lượng người theo dõi trên các nền tảng mạng xã hội.

Dễ hiểu vì sao có hàng chục nghìn người đã hướng về chuyên ngành marketing, đặc biệt là ở mảng sáng tạo của lĩnh vực này, bao gồm các công việc như xây dựng thương hiệu và quảng cáo. Handshake cũng ước tính rằng số lượng đơn xin việc làm trong lĩnh vực marketing đã tăng lên gấp ba lần kể từ năm 2021.

Thế nhưng, theo một nghiên cứu mới từ Viện Burning Glass và Quỹ Giáo dục Strada, gần 6 trên 10 sinh viên marketing vẫn đang làm các công việc dành cho trình độ tốt nghiệp cấp 3 sau 5 năm tốt nghiệp.

“Thật sự khắc nghiệt” – Olivia Simone, 22 tuổi, tốt nghiệp Đại học Michigan State vào năm 2023 với bằng Marketing, chia sẻ. Hiện cô đang làm nhân viên lễ tân tại New York City. Olivia cho biết bản thân đã bắt đầu nộp đơn tìm việc làm vào mùa thu của năm cuối cùng ở trường. Sau đó, Olivia đã chuyển sang gọi điện thoại đến các công ty, nhưng chỉ tìm thấy những công việc yêu cầu ít nhất hai năm kinh nghiệm.

Tương tự như trường hợp Olivia, Natalie Zhong, 21 tuổi, vừa tốt nghiệp từ Trường Đại học Baruch với bằng Marketing và hiện đang sống ở Brooklyn. Cô đã làm việc tại Starbucks và tham gia các chương trình thực tập marketing khi có thể. Mặc dù hiện đang trong một chương trình thực tập, thế nhưng cô lại không nhận được sự hướng dẫn từ người đi trước và cũng không nhìn thấy được triển vọng trong sự nghiệp. Natalie nói: “Tôi không biết tôi nên làm gì tiếp theo. Tôi muốn một con đường có lộ trình rõ ràng hơn”.

Khi bắt đầu vào đại học, sinh viên thường không nhận ra rằng thực tế thì có một số bằng cấp được mong chờ hơn những bằng cấp khác. Katie Karl, 23 tuổi, tân cử nhân của Trường Kinh doanh Kelley ở Bloomington, Indiana, hiện đang làm việc trong lĩnh vực bất động sản tại Chicago, cho biết cô đã tưởng tượng rằng mình sẽ có công việc tại một công ty quảng cáo sau khi tốt nghiệp. “Rõ ràng, đó không phải là những gì tôi đang làm bây giờ”, cô nói.

Nếu Simone đang lên kế hoạch trở lại trường và nhận bằng thạc sĩ về truyền thông chính trị (political communications) thì Zhong nói rằng việc học thêm chương trình sau đại học có thể là bước tiếp theo của cô, nếu cô không thể tìm được việc làm sau khi kỳ thực tập của mình kết thúc.

“Tôi không nghĩ bằng marketing của tôi có thể đưa tôi đến nơi tôi muốn đến. Tôi không thể làm công việc hiện tại tôi đang làm suốt đời”, Simone chia sẻ.

Sự dư thừa về nguồn lực cùng với sự cạnh tranh mới từ trí tuệ nhân tạo đang khiến cho vấn đề tìm việc làm ngày càng khó khăn hơn.
Nguồn: Natee Meepian’s Images

Nguyên nhân do đâu?

Có thể nói, chính sự dư thừa về nguồn lực cùng với sự cạnh tranh mới từ trí tuệ nhân tạo đang khiến cho vấn đề tìm việc làm ngày càng khó khăn hơn. Nhiều phần thuộc về vai trò của người làm Marketing ngày trước hiện đã có thể được thực hiện bởi AI tạo sinh (Generative AI), chẳng hạn như thiết kế và tạo nội dung quảng cáo, điều này có nghĩa là nhiều thương hiệu hiện đã không còn cần một nhân viên toàn thời gian chỉ làm những công việc sáng tạo, vốn là mảng đã thu hút nhiều sinh viên marketing đến lĩnh vực này.

Theo Ryan Felkamp, Phó Tổng Giám đốc phụ trách tuyển dụng tại agency Kelly Services Inc, các sinh viên học chuyên ngành marketing mà trước đó chỉ tập trung vào kỹ quản trị thương hiệu và quảng cáo, bây giờ cũng cần có thêm những kỹ năng kỹ thuật khác (technical skills). Đặc biệt là trong bối cảnh ngành marketing đang ngày càng trở nên chú trọng hơn vào con số và dữ liệu (numbers-driven và data-oriented), bởi việc quảng bá đang dịch chuyển dần sang môi trường trực tuyến, nhiều công việc marketing trong quá khứ, như việc tạo ra những tờ rơi quảng cáo đã không còn là ưu tiên nữa.

Trong khi đó, theo nghiên cứu của Viện Burning Glass và Quỹ Giáo dục Strada, chỉ có 10% những người học quản trị kinh doanh không thể tìm được một công việc tốt sau khi tốt nghiệp, các sinh viên tốt nghiệp ngành kế toán cũng dễ dàng nhận được những lời mời làm việc phù hợp. Tương tự với các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học cũng. Felkamp ước tính chỉ có khoảng 3-5% các yêu cầu từ công ty mà anh nhận được đang tìm kiếm một chuyên gia marketing. Còn lại, khoảng 75% là liên quan đến kế toán và tài chính.

Theo Katie Birkelo, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách tài chính và kế toán tại nhóm nhân sự Randstad, có một thực tế là ngay cả những công việc marketing cấp thấp hiện nay cũng yêu cầu ứng viên phải có kinh nghiệm trước đó, điều này khiến hành trình xây dựng sự nghiệp trở nên càng phức tạp hơn nữa đối với các tân cử nhân.

Trong một thị trường lao động đông đúc và cạnh tranh như nước Mỹ, những khó khăn mà các tân cử nhân tốt nghiệp ngành marketing phải đối diện dường như càng lớn hơn. Andrew Hanson, Giám đốc Nghiên cứu cấp cao tại Strada, cho biết giữa các trường đại học và nhà tuyển dụng cũng đang thiếu sự phối hợp.

“Đó là sự thiếu hoạch định chung trên toàn bộ hệ thống”, Hanson nói, “Một số giảng đường chưa có được góc nhìn đủ sâu và rõ về những kỹ năng cụ thể mà doanh nghiệp tìm kiếm ở ứng viên sau khi họ tốt nghiệp”.

* Nguồn: Bloomberg