YouTube bị điều tra liên bang vì vi phạm quyền riêng tư của trẻ em

Chính phủ Mỹ đang tiến hành cuộc điều tra ở giai đoạn cuối về việc YouTube bị cáo buộc vi phạm quyền riêng tư của trẻ em, từ khiếu nại của 4 người đại diện trong nhóm bảo vệ quyền riêng tư trẻ em, theo một cuộc thăm dò thì công ty có khả năng phải nhận án phạt và việc này buộc gã khổng lồ công nghệ phải xem xét lại một số hoạt động kinh doanh của mình.

Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đã tiến hành điều tra sau khi nhận được những khiếu nại từ các nhóm người tiêu dùng và người ủng hộ bảo vệ quyền riêng tư cho trẻ em, theo nhóm bốn người đại diện (đã được giấu tên vì tính chất bảo mật của của cuộc điều tra).

Các khiếu nại cho rằng YouTube, thuộc sở hữu của Google, đã thất bại trong việc bảo vệ trẻ em, những đối tượng sử dụng các dịch vụ phát video trực tiếp và thu thập dữ liệu của chúng, mà điều đó vi phạm Đạo luật Bảo vệ Quyền riêng tư trên mạng của Trẻ em (Children's Online Privacy Protection Act – COPPA) được ban hành vào năm 1998, nhằm ngăn cấm các hành vi theo dõi và hướng vào trẻ em dưới độ tuổi 13.

Có khả năng YouTube sẽ gánh một hình phạt bao gồm một quyết định buộc YouTube phải thay đổi cách vận hành của mình để bảo vệ trẻ em tốt hơn – Đây có thể là tín hiệu mới trong hàng loạt hành động quyết liệt của FTC về luật bảo vệ quyền riêng tư của trẻ em, mà đã từng có nhiều nhà phê bình cho rằng nó đã dần bị lơi lỏng trong cuộc cải tiến công nghệ hơn hai thập kỷ qua.

FTC đã từ chối lên tiếng, khẳng định các chính sách bác bỏ hay phủ định công bố quá trình điều tra.

Theo phía ủng hộ người tiêu dùng, một số vấn đề được nhấn mạnh trong cuộc điều tra YouTube được chia sẻ rộng rãi bởi nhiều người dùng từ các dịch vụ trực tuyến phổ biến nhất, bao gồm phương tiện truyền thông xã hội, chẳng hạn như Instagram và Snapchat, và trò chơi mạng như Fortnite. YouTube nói rằng dịch vụ của họ là dành cho người lớn và họ sẽ có hành động thiết thực khi phát hiện những người sử dụng đang tuổi vị thành niên. Tuy nhiên, họ vẫn còn duy trì phổ biến rộng rãi với trẻ em, đặc biệt là tuổi thiếu nhi, từ các cuộc khảo sát và dữ liệu khác, đã dấy lên sự lo ngại rằng những nỗ lực của các công ty và hệ thống pháp luật liên bang đã không theo kịp với thế giới trực tuyến đang phát triển nhanh chóng.

Hình phạt của FTC sẽ được đưa ra sau nhiều năm bị khiếu nại về hành vi vi phạm của công ty và hình phạt đó hiếm khi đủ lớn để ảnh hưởng đến lợi nhuận của các gã khổng lồ công nghệ. Trong tháng hai, FTC đã ban hành hình phạt tài chính cao nhất đối với hành vi vi phạm qui định bảo mật trẻ em liên bang – quyết định phạt 5.7 triệu USD với ứng dụng TikTok vì hành vi vi phạm bị cáo buộc vào đầu năm 2014.

"YouTube là một mục tiêu thực sự khó khăn, với việc rõ ràng rằng tất cả các trẻ em của chúng tôi đang sử dụng nó," phát ngôn của ông Marc Groman, luật sư riêng đã từng làm việc cho FTC và Nhà Trắng. "Chúng ta đang đối mặt với những vấn đề YouTube gây ra ở những nơi khác và ở khắp mọi nơi."

Kể từ khi thành lập vào năm 2005- và đặc biệt là sau thương vụ sáp nhập vào Google với trị giá $1,65 tỷ, vài năm sau - YouTube đã trở thành một trong các kênh web phổ biến nhất của Internet, đã đẩy mạnh nguồn doanh thu từ quảng cáo nhờ trở thành một thư viện video cho hầu hết bất cứ ai có kết nối trực tuyến, và lan tỏa bất cứ nơi nào trên thế giới. Bao gồm cung cấp các tips “tự tay làm lấy”, show truyền hình, biểu diễn âm nhạc, và nhạy cảm hơn là thuyết âm mưu thiếu thực tế, thông tin đánh lạc hướng và những clip có nội dungmang tính chất khiêu dâm dành cho trẻ em. Mỗi phút có 400 giờ nội dung được người dùng của YouTube đăng tải lên nền tảng này, công ty đã nói.

Khi các cuộc điều tra từ FTC đối với Youtube ngày càng được tăng cường, các thành viên điều hành của công ty tăng cường các cuộc họp nội bộ bàn về những thay đổi hàng loạt nhằm giúp nền tảng này có thể quản lý các video chủ đề dành cho trẻ em, theo thông tin từ một người vốn thông thuộc với các kế hoạch của công ty. Việc này bao gồm những thay đổi đáng kể về thuật toán đề xuất video và thứ tự video trong danh sách phát tiếp theo cho người dùng, bao gồm cả người dùng là trẻ em - một phần trong nỗ lực không ngừng của Youtube trong năm qua và phần nào là để xem xét toàn bộ phần mềm và chính sách của công ty nhằm ngăn chặn lạm dụng.

Một phát ngôn viên của Youtube, Andrea Faville, đã từ chối trả lời về cuộc điều tra từ FTC. Trong một bài phát biểu, bà đã nhấn mạnh rằng không phải tất cả các cuộc thảo luận về thay đổi sản phẩm nào cũng đem lại kết quả như mong đợi. “Chúng tôi cân nhắc rất nhiều ý tưởng để cải thiện Youtube và một trong số đó cuối cùng vẫn chỉ là ý tưởng,” bà nói. “Một số khác, chúng tôi phát triển và cho ra mắt, như hạn chế người dùng trẻ em phát sóng trực tiếp (livestreaming) hoặc cập nhật chính sách các lời nói căm thù.

Trang Wall Street hôm thứ 4 đã báo cáo rằng Youtube đang cân nhắc đưa toàn bộ nội dung dành cho trẻ em ra khỏi dịch vụ quảng cáo và chuyển sang một nền tảng tách biệt - Youtube Kids, để bảo vệ những người dùng là trẻ em khỏi những nội dung không đảm bảo an toàn - một thay đổi được xem là khó thực hiện vì khối lượng nội dung khổng lồ trên Youtube và có nguy cơ tiêu tốn đáng kể đối với công ty này do suy giảm doanh thu quảng cáo.

Một người thân cận với công ty nói rằng lựa chọn này cực kỳ bất khả thi nhưng các thay đổi khác đang được xếp đặt. Youtube Kids chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong nhóm đối tượng của Youtube, với 1.9 tỉ người dùng đăng nhập mỗi tháng.

Các cuộc đối thoại nội bộ diễn ra nhiều hơn sau nhiều năm bị khiếu nại bởi những nhà ủng hộ người dùng và các nhà nghiên cứu tự do, rằng Youtube đã trở thành một nơi đem lại những thông tin chính trị sai lệch, những câu nói mang hiềm khích, thuyết âm mưu và nội dung đe doạ đến sự phát triển của trẻ.

Sự hiện diện của nhóm thiếu nhi và thanh thiếu niên trên Youtube đã gợi mở một bí mật bên trong ngành công nghệ và liên tục được thu thập dù công ty này khẳng định rằng nền tảng của họ hoàn toàn tuân thủ luật COPPA.

Một khiếu nại diễn ra vào năm trước bởi người dùng và nhóm ủng hộ quyền riêng tư một phần nhấn mạnh số lượng lớn các kênh Youtube có nội dung trực tiếp hướng đến trẻ em - các bài hát mầm non, phim hoạt hình, mở hộp đồ chơi hoặc búp bê - và những kênh này nằm trong số những kênh Youtube phổ biến nhất. Một cuộc khảo sát của Pew Research Center vào năm ngoái đã chỉ ra, trong số các trẻ 11 tuổi hoặc nhỏ hơn, có 81% các bé đã xem Youtube ít nhất một lần hoặc 34% đã xem thường xuyên, theo như bố mẹ của các bé cho hay.

Những nhà lập pháp, bao gồm người làm Đạo luật Bảo vệ Quyền riêng tư của trẻ em Trên mạng (COPPA) là Sen. Edward J. Market (D-Mass) đã đề xuất một dự luật để mở rộng quy mô áp dụng của luật này nhằm thêm vào các dịch vụ trên mạng có nhiều trẻ em sử dụng. Một người ủng hộ cho hay Đạo luật COPPA chỉ áp dụng đối với các dịch vụ chủ yếu hướng đến đối tượng trẻ em hoặc cho các công ty có “nhận thức thực tế” đến sử dụng bởi trẻ em - khuôn khổ pháp lý bó hẹp này gây cản trở việc thi hành.

“Một cuộc điều tra của FTC về việc Youtube đang hành xử với đối tượng trẻ em trên mạng đã hết hạn rất lâu," Markey nói, “nhưng chúng ta phải nỗ lực nhiều hơn để đảm bảo trẻ em được bảo vệ khỏi những mối nguy hiểm vừa rõ ràng và tiềm ẩn trên mạng."

FTC vẫn đang điều tra Youtube về cách họ tương tác với những người dùng nhỏ tuổi dựa trên các đơn khiếu nại tổ chức này nhận được từ năm 2015, lập luận rằng cả Youtube và Youtube Kids vi phạm luật liên bang, theo những người đã quen thuộc với việc điều tra cho biết. Bản chất chính xác và tình trạng của cuộc điều tra chưa được làm rõ, tuy nhiên, một trong những người nắm rõ thông tin điều tra cho biết điều tra đang đi vào giai đoạn cao trào - việc đề xuất hướng giải quyết kèm theo khoản đền bù tuỳ thuộc FTC quyết định sẽ có thể sớm diễn ra.

“Mô hình kinh doanh của Youtube luôn đặt lợi nhuận lên hàng đầu, và quyền lợi của trẻ em ở cuối cùng”, David Monahan từ Chiến dịch vì Tuổi thơ Phi thương mại (Campaign for a Commercial-Free Childhood) cho hay. “Khi chúng tôi đưa ra khiếu nại vi phạm Luật COPPA với FTC một năm trước, lời hồi đáp của Google vô cùng vô lý - rằng Youtube không phải là một trang dành cho trẻ em, trong khi đó thực sự lại là trang có nhiều đối tượng trẻ em nhất trên Internet. Chúng tôi hy vọng FTC sẽ sớm hành động và yêu cầu Youtube chuyển toàn bộ nội dung dành cho trẻ em vào Youtube Kids mà không có các hoạt động marketing, tự động phát (autoplay) hoặc đề xuất video tiếp theo, và phải đảm bảo nghiêm ngặt quyền riêng tư cho trẻ.”

Các nhà quảng cáo lớn liên tục buộc Youtube và các bên khác xoá bỏ các nội dung gây tranh cãi trong hai năm qua.

Một báo cáo từ tháng trước được thực hiện bởi PWC, một nhóm tư vấn, cho biết Google đã thực hiện một sáng kiến nội bộ mang tên Project Unicorn với nỗ lực giúp cho các sản phẩm của công ty này tuân thủ với Luật COPPA.

Công ty tiến hành báo cáo PWC là SuperAwesome, chuyên giúp các công ty công nghệ đưa ra các dịch vụ không vi phạm luật COPPA hoặc các hạn chế mang tính pháp lý về quyền riêng tư trẻ em của châu Âu nhằm ngăn chặn các hành vi theo dõi trẻ trên mạng.

“Youtube đang mang một vấn đề rất lớn”, Dylan Collins, CEO của SuperAwesome nói. “Rõ ràng họ có một số lượng lớn người dùng là trẻ em sử dụng nền tảng, nhưng lại không thể thừa nhận sự hiện diện này".

Ông cho rằng những bước cân nhắc của Youtube có thể cải thiện tình hình nhưng “họ có vẻ như đang đi vào ngõ cụt, và rất khó tìm ra hướng giải quyết cho vấn đề này".

Đầu tháng này, Youtube đã thực hiện một bước thay đổi vô cùng lớn đối với chính sách dành cho những phát biểu gây thù ghét - như ngăn cấm các tuyên bố trực tiếp từ khối cấp cao chống lại các nhóm được bảo vệ như phụ nữ, cựu chiến binh, nhóm thiểu số, và cấm người dùng chối bỏ các sự kiện bạo lực có thật và có dẫn chứng đầy đủ đã diễn ra. Trước đó, Youtube cũng đã ngăn chặn người dùng trực tiếp kêu gọi vũ lực lên nhóm người được bảo vệ, nhưng lại ngừng một số lệnh cấm khác về những phát biểu thù ghét, bao gồm cả sỉ nhục. Những thay đổi này kéo theo sự xoá sổ của hàng nghìn kênh Youtube có nội dung chối bỏ cuộc thảm sát Holocaust và những nội dung tạo ra bởi những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng.

Gần đây công ty này cũng đã vô hiệu hoá chức năng bình luận trên các video có xuất hiện trẻ em hoặc cấm trẻ em thực hiện livestream mà không có sự hiện diện của người lớn bên cạnh. Các nhà điều hành đã tiến hành hạn chế thuật toán để tránh đề xuất các nội dung có chứa hình ảnh trẻ em xuất hiện trong tình huống bạo lực hoặc tình dục, thậm chí nếu các video này không vi phạm chính sách về công nghệ của Youtube.

Theo Washingtonpost