Các công ty truyền thông đang "phát ốm" vì mạng xã hội Facebook

Các hãng tin đang thi nhau phàn nàn về những điều khoản mà Facebook đặt ra cho những đoạn video chất lượng trên truyền hình nhằm mục tiêu cạnh tranh với YouTube.

Khi công ty Facebook muốn thử nghiệm một điều gì mới, một trong những cuộc gọi đầu tiên của công ty là gọi đến kênh CNN. CNN từng là đối tác chủ chốt khi Facebook giới thiệu Paper, ứng dụng đọc tin tức của mình hồi năm 2014.

Khi mạng xã hội này hủy bỏ kế hoạch Paper không lâu sau đó và biến ứng dụng này thành một loạt những câu chuyện tin tức có tốc độ tải nhanh trên News Feed gọi là Instant Articles, CNN vẫn giữ nguyên vị trí đối tác của mình. Và năm ngoái, khi Facebook bắt đầu tập trung vào video trực tiếp, CNN là một trong số ít các tên tuổi được Facebook trả cho một khoản phí danh nghĩa để sản xuất các đoạn clip, ví dụ như kết quả bầu cử được chiếu lên tòa nhà Empire State.

Nhưng mối quan hệ này đang bắt đầu để lộ ra những căng thẳng. Đề nghị mới nhất của Facebook với các nhà xuất bản như CNN là yêu cầu họ sản xuất một loạt những video nguyên bản, đã được biên tập và đạt chất lượng phát sóng trên truyền hình nhằm giúp công ty của Mark Zuckerberg có một cơ hội cạnh tranh với YouTube và thu hút được một phần trong số 70 tỷ USD đổ vào quảng cáo trên truyền hình mỗi năm.

Đổi lại, các nhà xuất bản này có thể chia nhau số lợi nhuận từ những quảng cáo được chiếu giữa video. Facebook sẽ kiểm soát tất cả doanh thu từ quảng cáo.

Ảnh: The Muse.

Ngày càng khó cho CNN và các hãng truyền thông khác nhìn nhận những thỏa thuận này là có lợi cho đôi bên.

"Facebook làm mọi việc vì Facebook," Andrew Morse, giám đốc quản lý công tác kỹ thuật số của CNN nhận định.

"Với họ, đây là những thử nghiệm, nhưng với những công tác truyền thông tìm kiếm cơ hội hợp tác với những cam kết ý nghĩa thì đây có phần giống như bị quất roi." Morse nói rằng sự đền bù tài chính mà Facebook đưa ra không đủ để thuyết phục ông rằng làm việc trực tiếp với mạng xã hội này là đáng làm trong dài hạn.

Jason Kint, giám đốc điều hành tập đoàn thương mại công nghiệp Digital Content Next thì thẳng thắn hơn. "Các công ty truyền thông cứ như nông nô làm việc trên đất của Facebook vậy," ông so sánh.

Trong vài năm qua, Facebook không khó để tìm ra các hãng tin nóng lòng thử nghiệm những ý tưởng mới nhất của mình. Các công ty này phụ thuộc rất nhiều vào Facebook để thu hút thêm khán giả, nhất là trên các thiết bị di động. Tuy nhiên, các hãng tin đang bắt đầu rút khỏi quan hệ đối tác với Facebook do lo ngại rằng họ đang dồn công sức vào các thỏa thuận nhiều hơn những gì họ nhận được từ đó.

Theo các giám đốc điều hành thuộc 6 công ty tin tức, việc tạo ra những câu chuyện tin tức và video có thể rất tốn kém và giới hạn mối quan hệ trực tiếp giữa các nhà xuất bản và độc giả. Họ nói rằng Facebook liên tục thay đổi những yêu cầu của mình, và công ty không trả công xứng đáng hay cung cấp đủ dữ liệu. Một số giám đốc cho biết sẽ giảm bớt sự tận tâm với Facebook trừ khi tình hình được cải thiện.

Các hãng tin đang bắt đầu rút khỏi quan hệ đối tác với Facebook do lo ngại rằng họ đang dồn công sức vào các thỏa thuận nhiều hơn những gì họ nhận được từ đó.

Fidji Simo, phó chủ tịch phụ trách sản phẩm của Facebook cho biết mạng xã hội này đã lắng nghe những lời phàn nàn và đang tìm cách để hàn gắn các mối quan hệ.

Ngoài ra, Facebook cũng đang động não các ý tưởng cùng các hãng tin thay vì chỉ đơn thuần đưa ra cho họ một danh sách những yêu cầu.

Campbell Brown, trưởng bộ phận quan hệ đối tác tin tức của Facebook kiêm cựu biên tập viên tin tức của NBC, người vừa được thuê hồi tháng 1 đã tổ chức nhiều bữa tiệc tối và nhiều đợt tập huấn để lắng nghe những lập luận của các công ty và có sự bù đắp thỏa đáng hơn.

"Nếu báo chí không tồn tại được trong môi trường này, đó sẽ là một điều tồi tệ với xã hội cũng như với Facebook," bà cho biết. Tuy nhiên, Simo vẫn nói rằng các công ty truyền thông không nên kỳ vọng sẽ nhận được ngay khoản thanh toán mà một số người kỳ vọng, một phần vì Facebook thanh toán bằng lượng người xem, và một phần vì bản thân lượng người xem chính là phần thưởng.

Giám đốc các hãng tin nói rằng các sáng kiến báo chí của Facebook tới nay không có tác dụng gì mấy trong việc cải thiện các mối quan hệ của họ với công ty và các quan hệ đối tác vẫn rất ít tính hợp tác - và hướng đến những lợi ích của Facebook nhiều hơn - so với Apple News, Snapchat Discover hay Google AMP.

"Nếu bạn đến gặp chúng tôi và nói, 'Chúng tôi muốn giúp đỡ,' tôi có rất nhiều ý tưởng ở đây," Suzi Watford, giám đốc tiếp thị của Wall Street Journal cho biết.

Theo bà, khi Facebook đề nghị giúp đỡ một việc nào đó, thì họ đã lên một kế hoạch và không hứng thú với việc thảo luận thêm.

Tờ New York Times gần đây đã rút khỏi Instant Articles, giống như tờ Guardian. Vì những tin bài được mở trực tiếp trên Facebook thay vì trên trang web của các hãng tin này, lượng độc giả đăng ký của họ không tăng được mấy.

Ảnh: Brand Networks.

Facebook đã bắt đầu làm việc với các nhà xuất bản để thúc đẩy hoạt động đăng ký đọc báo điện tử trên Instant Articles. Theo một nguồn tin thân cận, tờ Times cũng đã giảm sản xuất các video Facebook Live vì các hạn ngạch của Facebook khiến tòa soạn khó mà sản xuất ra những đoạn clip có chất lượng. Cú thúc đẩy video mới nhất của Facebook sẽ còn đòi hỏi nhiều nguồn lực hơn, vì các đoạn video cần được biên tập, nhưng lúc này Times sẵn sàng thử nghiệm với chúng.

Trong khi Facebook đang tìm kiếm những thương vụ sản xuất các chương trình và dự án có thể cạnh tranh với YouTube mùa Hè này, hiện tại mạng xã hội này cần các công ty khác sản xuất những đoạn video mà 1,9 tỷ người dùng Facebook sẽ muốn xem. Việc giữ cho News Feeds tràn ngập những video từ các hãng tin tên tuổi có thể giúp Facebook làm giảm bớt những quan ngại từ người dùng - và chính phủ - rằng họ đang lưu hành những nội dung chất lượng thấp hay khuếch đại những lời dối trá giả danh tin tức.

Ngày 8/6 vừa qua, Facebook đã thông báo sẽ cho phép các nhà xuất bản đưa thêm quảng cáo vào Instant Articles và cho biết sẽ trả 1 triệu USD tổng doanh thu quảng cáo hàng ngày cho các công ty sử dụng dịch vụ.

Ben Lerer, giám đốc điều hành công ty Group Nine Media (với các thương hiệu Thrillist, NowThis News, the Dodo) cho biết mặc dù không hài lòng với những thỏa thuận cùng Facebook nhưng ông lạc quan là tình hình sẽ được cải thiện. Dù sao thì theo ông, "rên rỉ và phàn nàn rằng Facebook đang không kiếm ra tiền cho bạn có lẽ sẽ không phải là cách tiếp cận thành công nhất để xây dựng một quan hệ đối tác với Facebook khi họ kiếm ra nhiều tiền cho bạn".

Mai Nguyễn
Nguồn VietnamPlus