Marketer Ngô Ngọc Phương
Ngô Ngọc Phương

Cộng tác viên @ Make It Noise

Startup nên coi chừng các PR agency

Ngay lúc này đây, có thể là nhân viên, nhà đầu tư hay người sáng lập startup, họ đang bị bòn rút hàng triệu dollar mà không hề hay biết.
Đối với một startup đang phát triển thì mức độ phủ sóng truyền thông hiệu quả là điều vô cùng cần thiết. Các startup thường phải trả cho các PR agency từ $10,000 đến $100,000+ mỗi tháng cho gói dịch vụ mà các agency này cung cấp. Đáng tiếc rằng, những "gói dịch vụ" này chỉ là những "hỏa mù" do các PR agency tạo ra để lừa các startup
Trong thế giới startup vốn đã rất khó để điều hướng thì mỗi dollar đều đáng giá. Vì vậy, từ việc ăn cắp từng đồng tiền quý giá từ các startup, các PR agency đang dần giết chết những công ty non trẻ này ngay cả trước khi họ có cơ hội để làm điều đó.
Để hiểu hơn về "âm mưu" này, ta cần hiểu cách mà những PR agency lừa đảo này hoạt động như thế nào.
Các PR agency này có thể được hình dung như những con cá mập trắng lớn đối với những startup mới nhận được vốn đầu tư. Cứ mỗi giây một startup nhận được một lượt vốn tài trợ, nó tự trở thành một miếng mồi tươi ngon cho những con cá mập trắng đói khát này.
Một khi một trong nhưng agency bất lương này đã bắt được con mồi, chúng sẽ yêu cầu một khoản tiền trả trước hàng tháng và kí hợp đồng 30 ngày. Đây là một phần rất quan trọng để chúng bòn rút tiền từ những startup.
Giả sử một startup A đồng ý trả agency B $20,000 một tháng. Agency B sẽ bắt đầu với giai đoạn mà họ gọi là ramp-up period - thời gian để họ hiểu hơn về nhân viên của startup A, cách kinh doanh của startup A như thế nào, startup A đang làm gì và hướng đi trong tương lai của startup A như thế nào. Thực chất, họ muốn nguyên từ một đến hai tuần không quá khắt khe với họ trước khi mong đợi họ sản xuất ra một cái gì đó. Và thời gian một đến hai tuần như vậy tương đương $10,000.
Sau giai đoạn “ramp-up,” startup đó lại được yêu cầu cung cấp cho họ những tin tức có giá trị về công ty của mình để họ có thể chia sẻ cho công chúng hoặc ít nhất thì cũng phải là những nội dung chưa từng được công bố bao giờ để thể hiện tính độc quyền. Lúc này, startup phải ứng thêm tiền và nguồn lực để huy động tin tức và xây dựng nội dung. Công việc này thường mất ít nhất là một đến hai tuần nữa để hoàn thành và $10,000 nữa lại 'không cánh mà bay"
Vậy là sau một tháng, startup phải trả $20,000 tiền ứng trước mà chưa có được bất kỳ một bài đăng tin tức nào.
Trong khi đó, agency đã có được nhứng thứ mà họ cần. Họ dành ra một tuần để tham gia các cuộc đấu thầu, tiếp tục lấy đi $5,000 từ startup.Có rất nhiều agency với đội ngũ nhân viên ít thâm niên nhưng lại tự gán danh là "Chuyên gia PR" trong khi họ thực chất chả có bất kỳ kinh nghiệm gì. Và thường thì những nhân viên này đấu thầu không thành công và lúc này agency đó tìm kiếm sự giúp đỡ. Họ thao túng bất kể mối quan hệ truyền thông nào họ có với hy vọng kiếm được bài đăng cho khách hàng của mình.
Nếu cách này thất bại, họ sẽ sử dụng biện pháp liều lĩnh hơn. Tệ nhất là các PR agency này tìm đến các cộng tác viên của các trang báo và trả cho họ với mức giá từ $2,000 – $5,000 để viết một bài đặc biệt về khách hàng của họ, để cứu chính họ và để họ vẫn có tiền ứng trước.
Có nhiều tòa soạn như Forbes, IDG, Inc., Huffington Post,... đã xây dựng mạng lưới cộng tác viên mạnh cho phép các cây bút có uy tín thường xuyên đăng bài trên các web của họ. Tuy nhiên, bên cạnh những tòa soạn và các cộng tác viên đáng tin này thì vẫn có những người thiếu đạo đức đang làm hỏng hệ thống này.
Các agency sẽ liên hệ với những cộng tác viên kiểu như vậy và đồng ý trả phí để họ viết bài. Đồng thời, agency đó sẽ về báo lại với startup rằng họ đã chốt được cuộc họp với Forbes - tòa soạn mà bất kỳ startup nào cũng mong muốn được xuất hiện trên đó. Sau đó, họ tổ chức một buổi phỏng vấn một tuần sau đó và một lần nữa lại lấy từ startup thêm $5,000.
Một khi cuộc phỏng vấn được thực hiện xong, mọi người đều cảm thấy hài lòng với những gì đang diễn ra. Startup của mình sắp xuất hiện trên bài viết của Forbes, agency giữ được tiền ứng trước và cộng tác viên kiếm được món hời. Agency đó cũng yêu cầu các cộng tác viên này tạm thời không đăng bài tin đó trong vòng một tuần để thu về $5,000 — Lúc này startup cũng sẽ sẵn lòng trả giá đó vì họ nghĩ họ sắp xuất hiện ở hẳn "Forbes"
Khi bài viết lên sóng, startup đó chắc hản sẽ rất vui họ đem bài-viết-trên-Forbes đó chia sẻ với các nhà đầu tư, thành viên điều hành, nhân viên, khách hàng. Nhưng họ không biết rằng bài viết của cộng tác viên ở Forbes thường nhận được rất ít quảng bá từ tòa soạn đó và từ đó cũng đồng nghĩa với việc bài viết đó sẽ được ít nguời biết đến hơn bài viết được nhân viên của tòa soạn đó. Tuy vậy, nhiệm vụ của agency đã dược hoàn thành và giờ startup cũng hài lòng để một tuần nữa lại trôi qua mất đi $5,000. Và cứ thế chu trình này lại tiếp tục.
Trên thực tế, tổng số tiền ứng trước trong hai tháng cho PR agency kiểu như vậy tốn mất của startup $40,000, chưa kể đến vài nghìn dollar cho cộng tác viên viết bài.
Nhân số tiền này với 10-12 startup như vậy và bạn có một "công việc kinh doanh" ngàn triệu đô. Điều đáng sợ hơn là thị trường toàn thế giới cho các PR agency vào 2015 được ước tính là $14.2 tỷ. Nếu nhìn rộng hơn thì tức là các agency đang kiếm được đến hàng tỷ dollar.
Đương nhiên không phải agency nào cũng như vậy. Nhưng đây là vấn đề có thật. Và không một startup nào nên vì thiếu hiểu biết mà bị lừa mất tiền từ trường hợp nêu trên.. Họ nên biết sự thật và tìm cách bảo vể mình:
  • Nếu agency nào đó quan trọng hóa vai trò của giai đoạn ramp-up
  • Nếu agency nào nhử mồi và đổi đội làm việc mà họ đã hứa lúc đầu với bạn
  • Nếu agency không đưa ra bất kỳ chiến thuật thực thi cụ thể nào
  • Nếu agency đo lường thành công của họ bằng MỘT bài viết
Hãy ngưng làm việc với agency đó!
Nếu bạn muốn lựa chọn an toàn hơn thì có thể chuyển sang PR in-house. Với giá bạn trả cho một agency, bạn có thể thuê 1-2 full-time PR manager để toàn thời gian hỗ trợ công ty mà không làm việc với 3-4 khác trong các ngành khác nhau.
Hãy đầu tư vào PR, nhưng cũng đừng quên đầu tư vào bản thân và không ngừng xây dựng một đội ngũ bạn có thể tin tưởng.
Phương Ngô
*Featured image: Ron and Joe/Shutterstock
Bài viết gốc được đăng tải tại www.makeitnoise.com