Facebook và báo chí: Chiến hữu hay kình địch?

Trước đây, nhiều công ty đã nhận trái đắng sau khi bị được Facebook tâng lên mây rồi "hạ cánh cứng".

Mạng xã hội vừa ra mắt tính năng Instant Articles, cho phép người dùng đọc đầy đủ nội dung các bài báo ngay trên News Feed của mình mà không cần mở thẻ trình duyệt mới.

Đổi lại, các tờ báo sẽ được giữ 100% tiền bán quảng cáo cạnh bài viết trên Facebook, hoặc thu về 70% doanh thu nếu để Facebook bán quảng cáo.

Hiện tại, Facebook đã hợp tác và cung cấp tính năng này cho 9 tờ báo: The New York Times, National Geographic, BuzzFeed, NBC, The Atlantic, The Guardian, BBC News, Spiegel và Bild.

Hình thức hợp tác mới mẻ này đánh dấu bước thâm nhập thị trường báo chí của Facebook.

Trước đây, nhiều tờ báo phụ thuộc nặng vào mạng xã hội để duy trì lượt truy cập. Thậm chí chỉ một lỗi nhỏ trong thuật toán của Facebook cũng có thể khiến nhiều tờ báo rối bời.

Ngày 1/5, một số bài viết của các trang mạng lớn của Mỹ đột ngột biến mất khỏi Facebook khiến lưu lượng truy cập “rơi tự do”. Lãnh đạo của các trang vội vàng liên lạc với Facebook và phát hiện ra một lỗi trong thuật toán hiển thị News Feed là nguyên nhân gây ra sự việc.

Trục trặc được nhanh chóng giải quyết trong vòng 30 phút. Tuy nhiên sự kiện này cho thấy mức độ phụ thuộc của nhiều trang báo điện tử đối với Facebook. Mối liên hệ này có thể khiến họ bị tổn thương mạnh trước những thay đổi trong chính sách News Feed của mạng xã hội.

Ví dụ, 15% lượng truy cập tờ The New York Times đến từ Facebook, tỷ lệ này của một số trang báo khác vượt quá bán. Một số hãng tin đã tận dụng sức mạnh từ đội ngũ fan Facebook hùng hậu.

Từ cái bắt tay này, những nhà xuất bản có thể tiếp cận với một phân khúc người dùng mới, trong khi Facebook có thể kéo người dùng khỏi việc “lang thang” trên những trang web khác, cũng như thu hút thêm quảng cáo.

Tuy nhiên “tình bạn” này không thuần túy khiến hai bên cùng có lợi. Với 1,4 tỷ người dùng, Facebook đã vươn mình thành một gã khổng lồ, kiểm soát 9% thị phần quảng cáo trực tuyến toàn cầu.

Hợp tác với Facebook, báo chí đã trao thêm quyền lực cho mạng xã hội. Thanh niên trẻ nghĩ họ có thể đọc bất cứ thứ gì từ Facebook mà không cần ghé thăm trang báo thật.

Cuối năm 2014, Facebook đã vượt mặt Google trở thành đầu mối mang lưu lượng lớn nhất về cho các trang tin tức. Tính đến tháng Ba năm nay, Facebook chiếm 27% tổng lưu lượng tin tức của các trang, theo số liệu của hãng phân tích Parsely. Cá biệt một số trang thừa nhận hút 70% lưu lượng từ Facebook.

Trước đây, nhiều doanh nghiệp đã nhận trái đắng sau khi bị được Facebook tâng lên mây rồi “hạ cánh cứng”.

Zynga từng là công ty game được Facebook hỗ trợ nhiệt tình. Đây là cha đẻ của các tựa game xã hội đình đám trên Facebook như Farmville, Cityville hay Mafia Wars.

Tính năng chia sẻ thành tích với bạn bè trên mạng xã hội khiến các trò chơi của Zynga lan truyền như một cơn sốt. Để đáp lại tấm thịnh tình, Zynga đồng ý chia sẻ tới 30% lợi nhuận của Facebook.

Tuy nhiên năm 2012, Facebook đột ngột có các thay đổi nhằm khuyến khích người dùng thử các trò chơi mới hơn trên trang. Các thông báo về lời mời và chia sẻ từ Zynga bị hạn chế, ảnh hưởng không nhỏ đến các trò chơi trụ cột thời đó của Zynga.

Kết quả kinh doanh của công ty game trượt dốc không phanh, gián tiếp dẫn đến xáo trộn về bộ máy quản lý, với sự ra đi của CEO John Schappert và 2 giám đốc điều hành mảng game khác.

Tuy nhiên trong tương lai, nhiều mạng xã hội sẽ nối gót Facebook, phá thế độc quyền như hiện tại, một số chuyên gia nhận định. Đầu năm nay, ứng dụng nhắn tin Snapchat đã cung cấp bản tin từ một số hãng tin chọn lọc tới bạn đọc.

Mặc dù điều này làm hạn chế sự lệ thuộc của báo chí vào một trang cụ thể, nó lại thổi phồng rủi ro mà trong đó, các nhà xuất bản bị những mạng xã hội lấn lướt về tính năng báo chí hiện đại cũng như thị phần quảng cáo.

Lề Phương
Nguồn BizLive