Đặt cược cho vay tiêu dùng

Các công ty tài chính đang ráo riết “săn đầu người” để nhanh chóng mở rộng thị phần cho vay tiêu dùng, vốn được kỳ vọng tăng trưởng cao.

Thêm xáo trộn

Đầu tháng 10 này, Công ty Tài chính Điện Lực (EVN Finance) bắt đầu thực hiện chiến lược “buông bán buôn, nâng bán lẻ” trên thị trường tài chính. Theo đó, EVN Finance tái cấu trúc bắt đầu kiếm khách cá nhân để cho vay tiêu dùng, thay cho nhiệm vụ thu xếp vốn cho Tập đoàn như trước đây. Thương hiệu Easy Credit được ra mắt, mở đầu bằng sản phẩm cho vay tiền mặt. Hồi tháng 6, Công ty Tài chính Xi Măng cũng đã đổi tên, ra mắt thương hiệu VietCredit, bắt đầu tuyển dụng nhân sự ồ ạt cho đợt “chinh chiến” tới. “Sự ra mắt của những thương hiệu mới làm thị trường thêm xáo trộn, ít nhất là nhân sự thị trường này đang biến động rất mạnh”, ông Kalidas Ghose, Tổng Giám đốc FE Credit, cho biết trong cuộc gặp gỡ với nhà đầu tư của VPBank vào tháng 7.

Tuy nhiên, xét về tiềm năng, hầu hết các công ty tài chính đều tin tưởng vào sự bùng nổ trong tương lai. Đại diện Home Credit cho biết tốc độ tăng trưởng nhu cầu vay tiêu dùng rất cao và Việt Nam đang là thị trường phát triển nhanh nhất của công ty này. Trong khi đó, báo cáo mới nhất của StoxPlus cho biết quy mô thị trường ước tính trong nửa đầu năm nay đã lên đến 51 tỉ USD, cao hơn so với con số cho vay trong cả năm 2017. Chiếm phần lớn trong số này vẫn là các khoản vay bất động sản, mua ô tô có giá trị lớn, được cung cấp từ phía các ngân hàng. Dù vậy, thị trường vẫn còn rất rộng mở với các công ty tài chính, vì có đến 48% dân số Việt Nam hiện đang gặp khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ tài chính tiêu dùng.

Trong khi những doanh nghiệp mới cố gắng thâm nhập thì những công ty tài chính hiện hữu vẫn báo lãi đều đặn. Báo cáo lợi nhuận của HDBank (sở hữu 50% Công ty Tài chính HD Saison) cho biết trong 6 tháng đầu năm, công ty tài chính này đóng góp 400 tỉ đồng vào tổng lợi nhuận, tăng 70% so với cùng kỳ. Đầu năm nay, HD Saison cũng đã tăng vốn thêm 300 tỉ đồng.

FE Credit có vẻ gặp khó khăn hơn một chút trong 6 tháng đầu năm khi lợi nhuận đóng góp chỉ 36% trong tổng lợi nhuận của VPBank, thay vì con số 50% thường thấy trước đây. Tuy nhiên, đại diện công ty này vẫn giữ nguyên mục tiêu lợi nhuận 4.800 tỉ đồng vào cuối năm. Mới đây, VPBank rót thêm 2.854 tỉ đồng đầu tư vào FE Credit, nâng tổng số vốn lên 7.328 tỉ đồng, chuẩn bị cho cuộc cạnh tranh dự báo sẽ khốc liệt hơn rất nhiều.

Tiền mặt là vua?

Để thâm nhập thị trường, Easy Credit mở màn với sản phẩm cho vay bằng tiền mặt, với đối tượng khách hàng là nhóm có mức thu nhập hằng tháng tối thiểu là 4,5 triệu đồng. Theo đó, các khoản vay tối thiểu 10 triệu đồng và tối đa 90 triệu đồng trước hết sẽ được triển khai ở 5 tỉnh thành (gồm TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An, Vũng Tàu), trước khi mở rộng ra cả nước. Đại diện công ty cũng cho biết sẽ chủ động phủ sóng thị trường nông thôn.

Trên thực tế, hiện nay, FE Credit là có thế mạnh trong sản phẩm cho vay tiền mặt, trong khi Home Credit mạnh về mảng cho vay hàng tiêu dùng, hàng gia dụng, còn HD Saison có thế mạnh trong lĩnh vực cho vay mua xe. Một chuyên gia trong ngành nhận định, nhiều công ty tài chính ra đời bắt đầu bằng sản phẩm cho vay tiền mặt, vì đây là sản phẩm đơn giản, dễ thực hiện. Thêm nữa, là công ty đi sau, Easy Credit khó lòng đặt chân đến các điểm bán lẻ truyền thống, vốn đã được phủ kín các thương hiệu khác. Thay vào đó, đại diện Công ty cho biết sẽ cử nhân viên đến tận nơi khách hàng yêu cầu.

Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính ngân hàng, vay tiền mặt là một nhu cầu hiện hữu và ngày càng cao. Ông lấy ví dụ về những trang cho vay ngang hàng (P2P lending) đang ngày càng phổ biến hiện nay, khi có một website có đến cả 2.000 đơn yêu cầu vay mỗi ngày, cho dù tính pháp lý chưa được công nhận.

Trong khi đó, báo cáo của StoxPlus cũng nhận định, kênh cho vay tại điểm bán đã bão hòa. Theo đó, các khoản vay bằng tiền mặt và thẻ tín dụng sẽ là nhân tố thúc đẩy thị trường tín dụng tiêu dùng tăng trưởng trong những năm tới.

Một lợi thế nhất định trong cuộc đua này còn là hệ sinh thái. Đại diện EVN Finance cho biết, Easy Credit sẽ khai thác lượng khách hàng là hơn 20 triệu hộ dùng điện của Tập đoàn bằng nhiều sản phẩm khác nhau.

Trước đó, MCredit cũng cho biết định hướng tương tự với cổ đông lớn là Ngân hàng Quân Đội. Tương tự, cả FE Credit hay HD Saison đều có ngân hàng hậu thuẫn và cùng nằm trong chuỗi nhiều doanh nghiệp liên quan trong hệ sinh thái của các ông chủ ngân hàng.

Sản phẩm cho vay tiền mặt vì vậy được khá nhiều công ty tài chính đặt kỳ vọng, bởi không chỉ nhu cầu cao mà đây là kênh chính thức của một tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, rủi ro với các sản phẩm này cũng không hề nhỏ. Thêm nữa, trong thời gian qua, việc thu hồi nợ ở các công ty tài chính nhận nhiều phản hồi tiêu cực và đang được cơ quan quản lý siết lại. Trong khi đó, hoạt động thu hồi nợ đa phần được các công ty tài chính thuê dịch vụ bên ngoài. FE Credit đang phải nỗ lực cải thiện lại chất lượng dịch vụ đòi nợ và kiểm soát các khoản nợ sau thời gian tăng trưởng nhanh.

Việt Dũng
Nguồn Nhịp cầu Đầu tư