Ông chủ đầu tiên của Coca-Cola

12 năm liên tiếp, nhãn hiệu này luôn đứng vị trí số một trong bảng xếp hạng “Những thương hiệu có giá trị nhất toàn cầu” với trị giá thương hiệu hơn 77 tỷ USD.

Theo thống kê, cứ mỗi giây lại có 11.200 người thưởng thức thứ nước giải khát màu nâu này. Asa Candler chính là ông chủ đầu tiên của Coca-Cola.

Asa Candler tên đầy đủ là Asa Giggs Candler, sinh ngày 30/12/1851 tại Villa Rica, bang Georgia, Mỹ. Ông là con trai thứ 8 trong tổng số 11 người con của gia đình Samuel và Martha Candler. Lớn lên trong suốt thời kỳ nội chiến nước Mỹ, có cha là một thương nhân giàu có và nổi tiếng, nhưng chiến tranh đã lấy đi tất cả những gì đáng giá trong gia đình Asa. Năm mười tuổi, Candler phải nghỉ học để làm việc trong nông trại của cha.

Bắt đầu vào tuổi trưởng thành, mặc dù yêu thích ngành y nhưng do không có tiền học, Asa quyết định trở thành dược sĩ - công việc không đòi hỏi được đào tạo chính quy. Cậu trở thành thợ học việc với 2 bác sĩ trong thị trấn. Tại đây, Asa đã học được rất nhiều kiến thức bổ ích. Tuy nhiên, số tiền lương ít ỏi nhận được không khiến Candler hài lòng. Asa quyết định chuyển tới Atlanta để tìm cơ hội mới.

Chân dung Asa Giggs Candler.

Năm 1873, khi vừa 22 tuổi, chỉ với 1,75 USD trong túi, Candler lặn lội đến Atlanta. Cậu xin được một chỗ làm tại quầy thuốc của dược sĩ George J. Howard. Asa nhanh chóng phải lòng Lucy Elizabeth - cô con gái 15 tuổi của ông chủ. Để ngăn cản mối tình này, ông George đã gửi Lucy và người em gái Alice đến trường cao đẳng Salem. Về phần mình, Candler quyết định ra đi và chọn con đường lập nghiệp mới.

Năm 25 tuổi, Candler hợp tác với một trong những đồng nghiệp cũ Marcellus Hallman mở cửa hàng bán lẻ thuốc. Trong vòng 10 năm, cửa hàng của Candler đã trở thành một trong những doanh nghiệp bán thuốc lớn nhất ở Atlanta với doanh thu hơn 100.000 USD một năm.

Công việc kinh doanh đang phát đạt thì Candler ngã bệnh. Chứng đau nửa đầu khiến ông nằm liệt giường. Ông sẵn sàng thử mọi phương pháp để khỏi bệnh. Tình cờ, ông tìm đến một sản phẩm do dược sĩ John Smyth Pemberton chế xuất - Coca-Cola. Nó được làm từ lá coca và hạt kola, được coi là loại thuốc chữa bệnh đau đầu hiệu quả. Pemberton bán thức uống này với giá 5 cent một cốc tại cửa hàng thuốc của mình. Khi nếm thử lần đầu tiên, Candler nghiện đồ uống này ngay.

Ngay sau đó, Candler đã thực hiện một trong những quyết định táo bạo nhất của cuộc đời: bán toàn bộ sản nghiệp, cửa hàng thuốc, tranh ảnh... trong nhà. Tất cả những gì giá trị đem ra bán hết, ông thu lại được 50.000 USD. Việc đầu tiên, ông đầu tư 500 USD vào công ty của Pemberton. Đến cuối năm 1891, chỉ với 2.300 USD, ông đã nắm quyền kiểm soát sản phẩm Coca-Cola. Phần còn lại của số tiền, Candler tiếp tục đầu tư vào sản xuất và tiếp thị đồ uống này.

"Uống Coca-Cola giá 5 xu", quảng cáo Coca-Cola năm 1890

Năm 1892, Candler thành lập công ty Coca-Cola ở Georgia với số vốn khoảng 100.000 USD. Những ngày đầu kinh doanh, thay vì quảng cáo loại thuốc “bách bệnh” như trước đây ông vẫn làm, Candler chuyển sang tập trung giới thiệu Coca-Cola - loại đồ uống được ưa thích.

Năm 1895, nước giải khát Coca-Cola đã có mặt ở tất cả bang của Mỹ. Asa Candler đã thực hiện một chiến dịch giới thiệu sản phẩm lớn chưa từng có vào thời điểm bấy giờ. Ở bất kỳ đâu, Coca-Cola cũng có những đội tiếp thị bán khuyến mại với giá 5 cent - khá rẻ cho một chai nước giải khát vào thời điểm đó. Đồng thời trên các phương tiện đại chúng và biển quảng cáo, Coca-Cola xuất hiện với tần suất nhiều chưa từng có. Bắt đầu từ số không, ông chủ Asa Candler đã biến Coca-Cola trở thành thứ nước giải khát đáng tự hào của người Mỹ. Nếu như trong năm đầu tiên, Candler chỉ bán được trên 30.000 lít Coca-Cola thì chưa đến 30 năm sau cả tập đoàn đã tiêu thụ được trên 70 triệu lít.

Hơn một thế kỷ qua, công thức pha chế đồ uống này vẫn là một trong những bí mật kinh doanh được giữ gìn cẩn thận nhất thế giới. Người ta nói, chỉ có 2 vị giám đốc cấp cao của Coca-Cola được quyền tiếp cận với phòng pha chế. Hương vị của Coca-Cola cũng gần như giữ nguyên trong suốt thời gian dài.

Sự thành công của ông trùm Coca-Cola Asa Candler đã để lại nhiều bài học quý giá cho các thế hệ mai sau.

Thông điệp tiếp thị dễ nhớ: Ngược với công thức chế biến của Coca-Cola vốn được cất giữ như một bí mật, các thông điệp tiếp thị của sản phẩm này luôn gần gũi và dễ nhớ đối với người tiêu dùng. Lúc đầu, thông điệp mà Candler đưa ra ở cửa hàng là “Hãy uống Coca-Cola”. Ngày nay, trong một gia đình có nhiều thế hệ, hầu như thành viên nào cũng đều có thể nhớ vài chương trình quảng cáo của Coca-Cola. Tạo ra những thông điệp tiếp thị dễ nhớ và được lặp lại thường xuyên là một trong những bí quyết mà công ty có giá trị hàng tỷ USD này đã thực hiện từ ngày đầu mới thành lập cho đến nay.

Sáng tạo trong xây dựng nhãn hiệu: Từ cách thiết kế chai đặc thù để khách hàng chỉ cần sờ vào, không nhìn mà vẫn nhận biết được đó là chai Coca-Cola, đến các thông điệp tiếp thị thể hiện tính độc đáo và chân thật, Candler luôn nỗ lực sáng tạo để làm khách hàng nhận diện được ngay thương hiệu.

Trung thành với những giá trị ban đầu: Bằng cách giữ nguyên công thức Coke cổ điển, Candler đã xây dựng lòng trung thành của khách hàng đối với nhãn hiệu ở mức cao mà không phải doanh nghiệp nào cũng làm được.

Phải có tầm nhìn chiến lược: Pemberton chỉ tiếp thị Coca-Cola như một loại nước uống trị chứng đau đầu, nhưng đến lượt mình, Candler đã biến nó thành một loại nước uống thông dụng. Ông muốn người tiêu dùng không chỉ uống Coca-Cola khi họ không khỏe mà xa hơn, biến nó trở thành một phần tất yếu trong cuộc sống hàng ngày.

Xem các mối quan hệ là những tài sản vô hình và vô giá: Chỉ với chưa đến 2 USD để khởi nghiệp và không hề trải qua trường lớp, nhưng Candler đã trở thành một trong những doanh nhân thành đạt, nổi tiếng nhất thế giới. Bí quyết của ông là sử dụng các mối quan hệ và những lợi thế riêng có của mình. Đối với Candler, đó là những tài sản có giá trị hơn nhiều so với những tài sản hữu hình.

Phương Hà
Nguồn VnExpress